Verre veld, Nabije veld <
in bewerking
>
<laatst bijgewerkt: 2015-01-08>
In het kort:
Verre- of Nabije veld (Far field- or Near field) slaat op de afstand die je hebt tussen een
signaalbron en een waarnemer, gemeten in het aantal golflengtes van het
signaal.
In het verre veld (> ca. 10 golflengtes) hebben bij geluid de
geluidsdruk en de snelheid van de luchtdeeltjes een vaste verhouding.
Idem bij elektromagnetische velden het elektrische en het magnetische
veld. Die vaste verhouding is de "karakteristieke impedantie" van het medium.
Dichtbij de bron (< 1 of 2 golflengtes) kan die verhouding dramatisch anders zijn.
Verwante onderwerpen:
Zend- en ontvang antennes, luidsprekersystemen, microfoons,
hoofdtelefoons, golflengte, EMC, Elektromagnetisch spectrum
Bij geluid uit de luidsprekers in de huiskamer situatie:
Bij lage frequenties (< 100 Hz, > 3meter golflengte ) zit je
vrijwel altijd in het nabije veld. Bij de meeste
luidsprekersystemen overheerst dan de geluidsdruk,
de snelheid van de luchtdeeltjes heeft een beperkt effect. Het effect
is niet zelden dat je een sterker laag waarneemt dan eigenlijk zou
moeten. Daar komt nog bij dat er vaak resonanties optreden in de kamer,
waardoor sommige tonen op sommige plaatsen veel sterker of zwakker
waargenomen worden dan elders.
Bij wat hogere frequenties ( > 1000 Hz, < 30 cm golflengte)
zit je vrijwel altijd in het verre veld waar de verhouding tussen druk
en snelheid constant is.
En er is een overgangsgebied waar vaak niet duidelijk is wat er precies gebeurt.
Dit in tegenstelling tot geluidsinstallaties in zeer grote ruimtes als
stadions e.d. waar het publiek voor praktisch alle audiofrequenties in
het verre veld zit. Dat maakt het berekenen en simuleren van wat
er gebeurt een stuk eenvoudiger.
Kortom, omdat we in de huiskamersituatie zowel met verre- als nabije
veld te maken hebben is het erg moeilijk om te voorspellen wat er gaat
gebeuren.
Bij hoofdtelefoons zien we vaak
een "Vere Veld Correctie" Dat is nodig omdat een hoofdtelefoon
altijd een nabije-veld conditie heeft -je zit voor alle audifrequenties
met je oor zeer dicht bij de bron- en je wilt een geluid horen alsof je
in het verre veld zit. < nog uitzoeken hoe dat precies gaat>
Bij elektomagnetische velden is er iets vergelijkbaars aan de hand.
Ontvang antennes staan vrijwel uitsluitend in het verre veld; je bent meestal heel veel golflengtes verwijderd van de zender.
Zend antennes komen we
tegenwoordig veelvuldig tegen in de huiselijke sfeer, WiFi (draadloos
internet), GSM (mobiele telefoon), etc. Zowel Wifi als GSM werkt bij
frequenties van 800 tot over 2000 Mhz, dus golflengtes van 40 cm (800
MHz) tot 10 cm (3000 MHz) Je zit dan (met je audio
apparatuur) meestal in het verre veld, behalve als je die telefoon of
Wifi-router vlak bij je audiospullen plaatst.
Met name spullen die met het mobiele netwerk kletsen (telefoon, tablet)
zenden signalen uit met een flink (piek) vermogen en veroorzaken
gemakkelijk storing in audio apparatuur. Dat betekent niet dat je audio
apparatuur overmatig "gevoelig" is voor zulke storing. Je moet zulke
sterke zenders simpelweg uit de buurt van je audio spullen houden.