In het kort::
Enkele tips voor het digitaliseren van vilylplaten.
Verwante onderwerpen:
Platenspeler, Vinyl versus CD
Tips voor het overspelen van LP's naar CD.
Ik beschik momenteel over de volgende spullen hiervoor: (dd begin 2002)
Schoonmaken van platen : Disco-antistat van Kunststoffverarbeitung Winter Gmbh (hetzelfde of een soortgelijk ding is ook verkrijgbaar bij Conrad)
Platenspeler : Thorens TD150, met de originele arm en een SHURE M75ED element. Een paar jaar terug ook de aandrijfriem weer eens vernieuwd.
Nat afspelen met : Lenco clean (zie noot) buisje met borstel.
Nat afspeel- en schoonmaak vloeistof : Gedestilleerd water, zo'n 30% zuivere alcohol of IPA en per liter enkele druppeltjes afwasmiddel zonder geurtjes, nagelversterkers e.d.
Voorversterker : De phono ingang van de Yamaha DSP A970 versterker
Initiele opname (Zie noot) : Sony DAT recorder DTC 690 (d.m.v. een modificatie voorzien van een S/Pdif uitgang)
Sound card in PC : TerraTec Sound System DMX (zie noot)
PC : Een al wat oudere Pentium 150, met 32 Mb RAM en enkele GB's aan vrije schijfruimte. Er is een netwerk verbinding met andere PC's in huis.
Operating System : Windows 98. (De Terratec software blijkt niet met W2K te kunnen werken.)
Recording & processing software : Goldwave versie 4.25 (download van internet, ongeregistreerd, maar er bestaan cracks)
CD brander : HP 8100
Brander software : Easy Cd Creator, zoals met de HP8100 mee geleverd, later een upgrade van Internet gehaald (Roxio versie 5)
CD recordables : Diverse leveranciers. Voor 1 LP per CD kom je altijd uit met recordables van de geringste capaciteit.
Ik gebruik de volgende procedure:
|
Stap |
Actie |
Opmerkingen |
|
1 |
Kies de plaat die je wilt opnemen. Schoonmaken in de bak met borstels en schoonmaak- vloeistof. Laten afdruipen in het meegeleverde afdruiprek. |
Het is bijna altijd nodig om LP's eerst goed schoon te maken.
|
|
2 |
Nat afspelen met het "Lenco clean" buisje & borsteltje met vloeistof. Opnemen op een DAT-bandje. Regel het opneem volume zo dat het maximum uitstuur nivo beslist niet overschreden wordt. Blijf er liever een paar dB onder. Mogelijk moet je eerst de luidste passages opzoeken. Het is meestal ongewenst om tijdens de opname het opneem volume bij te regelen. De digitale media kunnen een aanzienlijk grotere dynamiek aan dan wat er op een LP staat. |
Het borstelbuisje wil nog wel eens te snel wegdraaien. Experimenteer met de afstand tussen de plaatrand en het draaipunt van het borstelbuisje. Een beetje verdraaien van het borstelbuisje wil ook nog wel eens helpen.
DAT-bandjes kunnen opgenomen worden met 32 kHz-(long-play) of 48 Khz (standaard) sample frequentie. De hoogste sample frequentie verdient de voorkeur.
|
|
3 |
Beluister de DAT opname of alles in orde is. Noteer de titels van de LP-nummers en (vooral!) de speeltijden. |
Je hebt deze gegevens straks nodig om CD-labels en hoesjes te maken, en om te bepalen wat er allemaal op 1 CD kan. |
|
5 |
Start Goldwave en DMX control panel
|
Zorg bij DMX voor de goede instellingen : Advanced settings: Coax input; Record: digital input. Stel Goldwave in voor een zeer lange opneemtijd, zodat je die zelf kunt stoppen. (Ja, je moet erbij blijven) |
|
4 |
Bedenk of je op de CD die je uiteindelijk wilt maken de nummers apart wilt kunnen terugvinden of dat alles als 1 track achter elkaar kan staan. |
Om alle nummers "los" te kunnen afspelen moeten ze ook "los" opgenomen worden met Goldwave, of je moet ze achteraf gaan splitsen in afzonderlijke .WAV bestanden. |
|
6 |
Maak de opname op je harddisk. Gebruik bij Goldwave de instelling 44.1 Khz, Stereo. Luister tijdens de opname zorgvuldig mee en noteer de tijden waarop je ongerechtigheden als tikken e.d. hoort. |
De Goldwave software zorgt -hoewel dat niet expliciet vermeld wordt- voor de nodige sample rate conversie
|
|
7 |
Sla de opname op als een .WAV bestand. (stereo 44.1kHz) |
Alleen zulke bestanden kunnen zonder meer op een audio CD gebrand worden. |
|
8 |
Je kunt nu a.d.h.v. de ongerechtigheden die je bij stap 6 genoteerd hebt de opname gaan corrigeren. Zorg dat alle correcties eindigen in een .WAV bestand
|
Als je dit secuur wilt doen is het een zeer tijdrovend proces. Maak tussentijds de nodige back-ups. Goldwave kan sommige correcties min-of-meer automatisch doen, maar ik heb daar (nog) geen enkele ervaring mee. |
| 9 | Start de brander software en kies de nummers die je op de CD wilt zetten. | Ga niet over de limiet van ca. 640 Mb totaal, want dan kan die CD wellicht niet op oudere audio CD-spelers afgespeeld worden. |
| 10 |
CD branden.
|
Sommige media -in sommige branders- blijken niet altijd goed te spelen in alle CD-spelers. Vaak gaat het branden op lagere snelheid beter dan op de hoogste snelheid. Neem er de tijd voor. |
| 11 | CD testen, evt. in diverse spelers. Daarna pas de bestanden op je harde schijf wissen. | Je kan de bestanden ook laten staan. Dat kost maximaal 740 Mbyte per CD, maar 1 LP geeft zelden meer dan 500 MB. |
| 12 | Label en hoes maken | Een LP hoes past helaas
niet op een A4 scanner, dus het moet in onderdelen. Neem in ieder geval de titel, het LP-ID en de tracklist over. |
Noten:
"Lenco Clean"
is een merknaam van Lenco. Het gaat om een buisje dat met vloeistof gevuld moet
worden. Aan het eind zit een kwastje dat met de plaat meedraait en het gebied
dat afgespeeld wordt nat houdt.
Er zijn waarschijnlijk ook andere merken met
een soortgelijk systeem.
Ik gebruik de tussenstap "DAT" omdat ik daarmee al vóór we zelf CD's konden branden wat LP's opgenomen had.
Verder was het tot voor kort zo dat de A/D converter van een geluidskaart nogal slecht was, c.q. het inwendige van een PC kan gemakkelijk stroring in het analoge signaal introduceren. Vanaf het najaar van 2001 heb ik advertenties langs zien komen van geluidskaarten die zich speciaal richten op audio opnames. Er is inmiddels heel wat meer op de markt.
Het overspelen is een nogal tijdrovend proces, het vergt geen supersnelle PC, maar er kunnen onderbrekingen komen als er ook nog andere activiteiten op die PC lopen. Het is dus nuttig om er een aparte (wat oudere) PC voor in te richten als je een flinke collectie wilt overspelen.