Z
De letter Z wordt in de elektrotechniek gebruikt om een impedantie aan te duiden. Impedantie is een soort weerstand waarbij er nadrukkelijk rekening gehouden wordt met de faseverschuiving tussen stroom en spanning.
Wiskundig wordt de impedantie aangeduid met een complex getal. Zie de letter J.
Zelfinductie
Een soort weerstand die de elektrische stroom ondervindt
t.g.v. magnetische inductie. Neemt toe bij toenemende
frequentie.
De zelfinductie wordt opgegeven in Henry of een fractie
daarvan mH, µH e.d.
Het ding is meestal een spoel, al of niet met een ijzer- of
ferrietkern. Een rechte draad heeft een zelfinductie van ca. 1µH.
Zener, zener
diode
Een speciaal type diode die veelal wordt
gebruikt als een spanningsstabilisatie element.
De bijzondere eigenschap van de zener diode is dat als je er
een stroom door
stuurt in sper-richting, er een tamelijk stabiele spanning
ontstaat.
De zener diode wordt veelvuldig gebruikt als
spannings-referentie.
Zilver
Half edel metaal. De elektrische soortelijke weerstand is 16.3
E-9 Ohm meter,
ietsje minder dan die van koper.
Chemisch symbool: Ag, van Argentium.
Het wordt o.m. gebruikt als contact materiaal bij schakelaars,
vooral omdat het
oxide geleidend is.
Het gebruik van zilver in signaal- of luidspreker kabels heeft
geen enkele zin.
Dit wordt slechts gepropageerd door een aantal hobbyisten
zonder kennis van
zaken, die andere soortgenoten napraten. (En natuurlijk door
fabrikanten die
hier handel in zien)
Zilversoldeer
Zie solderen.
Zobel, zobel netwerk
Uitspraak: Zobčl.
Een Zobel netwerk wordt wel eens parallel aan een luidspreker
gezet om de
zelfinductie van de luidspreker te elimineren. Het samenstel
gedraagt zich voor
hoge frequenties "Ohms".
Dit geeft een geringere kans op problemen met de HF
stabiliteit van de
versterker, en in sommige gevallen werkt het wisselfilter
ook iets nauwkeuriger. (bij de berekening van wisselfilters
wordt de luidspreker
meestal als "Ohms" verondersteld en dat is 'ie zeer zeker
niet).
Een Zobel netwerk bestaat meestal uit een serieschakeling van
een weerstand ter
grootte van de nominale impedantie van de luidspreker (bijv. 8
Ohm) en een
condensator.
De waarde van de condensator kan als volgt berekend
worden: C = L(e) / R2.
C in Farad, L in Henry en R in Ohm.
Zuigkring
Een afstemkring die bedoeld is om een
bepaald frequentie gebied "weg te zuigen", beter gezegd kort
te
sluiten.
Wordt wel eens toegepast in wisselfilters.
Een zuigkring is een serieschakeling van een zelfinductie en
een capaciteit. Een dergelijke serie resonator heeft een zeer
lage impedantie bij resonatie..
Zuurstof, Zuurstof
vrij koper
De chemische aanduiding van zuurstof is O van Oxigenium.
Element nummer 8.
Zuurstof is belangrijk voor het leven op aarde. De aardse
atmosfeer (lucht)
bevat ca. 20% zuurstof; de rest is stikstof (Nitrogenium,
element 7) en sporen
van andere gassen, zoals kooldioxide (CO2) en vele
andere.
Voor "zuurstofvrij" koper zie ook: koper.