Begrippen
R
<laatst
bijgewerkt: 2020-12-01>
R
De hoofdletter R wordt in de elektronica gebruikt als de
aanduiding van de
(ohmse) weerstand.
Bij niet Ohmse weerstand (als stroom en spanning niet
in fase zijn) spreken we liever van Impedantie,
en wordt de letter Z gebruikt.
Zie ook de uitleg voor de letter J en die voor de complexe
rekenwijze.
De kleine letter r duidt meestal op de straal van een cirkel
(radius)
Radiaal, radialen
Lett: de straal (van een cirkel)
In de wiskunde worden hoeken meestal gemeten in radialen
i.p.v. graden. Een hoek van 1 radiaal ontstaat als je de
straal van een cirkel
krom afpast op de omtrek. Omdat de omtrek van een cirkel 2 *
pi * de straal is
gaan er dus 2 * pi radialen in een hele cirkel van 360 graden.
In de elektrotechniek en de elektronica kom je regelmatig de
term 2 * pi * de
frequentie tegen in allerlei formules. Dit is de hoeksnelheid
of
omtreksnelheid van de vector (rondraaiende pijl) die de
sinusgolf
produceert.
Radio
Het woord Radio is afgeleid van het latijnse radius, of
straal. Denk aan de
straal van een cirkel of bol, die vanuit het middelpunt in
alle richtingen gaat.
Naar verwantschap daarmee is de term Radio in de eerste helft
van de 20ste eeuw
in gebruik geraakt voor uitzendingen van elektromagnetische
golven die geluiden,
spraak en muziek overbrachten over soms grote afstanden.
Televisie (via de ether) en allerlei andere vormen
van draadloze communicatie gaat in feite op dezelfde manier,
we noemen het
anders omdat het doel anders is (tele visie, op afstand
zien, het overbrengen van beelden) of het
zend/ontvangst protocol anders is.
Radio-activiteit
Radio activiteit kan betekenen dat iemand bij de omroep
werkzaam is, maar
meestal bedoelen we een natuurkundig verschijnsel waarbij een
stof (materie)
straling uitzendt ten gevolge van een verandering in de
atoomkern. Zulke
straling kan bestaan uit alfa straling (kernen van het helium
atoom), bèta
straling (elektronen), beta+ straling (positronen = elektronen
met een + lading), neutronen, of gamma
straling oftewel elektomagnetische golven (we
spreken dan over fotonen).
Alfa en bèta straling heeft over het algemeen een gering
doordringend
vermogen (een velletje papier houdt het tegen), gamma straling
kan zeer
doordringend zijn, evenals sommige neutronenstraling.
Radio amateur
Het woord amateur betekent "liefhebber". Een radio-amateur is
iemand
die als liefhebberij met zenders en ontvangers in de weer is.
Dat kan net zo
goed gaan om televisie of overdracht van digitale data. De
sport is om
verbinding te maken met soms ver verwijderde andere amateurs
of ver verwijderde
(omroep of andere) zenders te ontvangen.
Vooral in de begindagen van de radio waren het vaak amateurs
die doorbraken in
de techniek veroorzaakt hebben.
De Nederlandse omroep begint zo ongeveer bij de Haagse
ingenieur Hanso Schotanus à Steringa Idzerda
(1885 - 1944) die uitzendingen ging maken die bedoeld waren om
door iedereen ontvangen te worden.
Radio astronomie
Het bestuderen van het heelal
aan de hand van
radio frequente signalen.
Tot in de jaren 1930 werd sterrenkunde uitsluitend bedreven met
telescopen die
in het gebied van het zichtbare licht of het nabije ultra-violet
of infra-rood
werkten.
Door een min-of-meer toevallige samenloop van omstandigheden is
rond 1930-40 in
Amerika ontdekt dat veel kosmische objecten ook straling
uitzenden op veel
lagere frequenties. Na de bevrijding in 1945 hebben Nederlandse
onderzoekers
enkele overgebleven Duitse radarantennes geclaimd, waarmee de
radio-astronomie
in de lage landen begon. De 25-meter radiotelecoop in Dwingeloo,
uit 1954, was
geruime tijd de grootste ter wereld.
Nederland vervult nog steeds een belangrijke rol op het gebied
van de
radio-astronomie. De Astron, je zou kunnen
zeggen het Nederlandse facilitair bedrijf voor de radio
astronomie ontwikkelt
geavanceerde apparatuur voor zowel aardse als ruimte-gebaseerde
radio-astronomie. Google eens op "Lofar"
Radio therapie
Één van de manieren waarmee kanker bestreden kan worden. De
andere zijn
chemotherapie (behandeling met kanker-remmende stoffen) of
chirurgie
(wegsnijden), of een combinatie van deze technieken.
De tumor (het kankerweefsel) wordt bestraald met een zodanige
hoge dosis röntgen- of
gamma- straling dat de tumor afsterft maar waarbij het
omringende gezonde
weefsel zoveel mogelijk gespaard wordt. Zo'n bestraling kan door
middel van een
bundel van buitenaf plaatsvinden (External Beam Radio Therapy)
of door een
stralingsbron in of dicht bij de tumor te brengen
(Brachy-Therapy, van grieks:
brachy = dichtbij). In die gevallen waar het technisch mogelijk
is om de
stralingsbron in of dichtbij de tumor te brengen is de schade
aan het omringend
weefsel doorgaansveel minder. Zo'n bron is meestal een
radio-actief
materiaal, maar er zijn ontwikkelingen waarbij een zeer kleine
rontgenbuis
deze rol vervult.
Het uitgangspunt bij radiotherapie is dat tumorcellen zich
sneller
vermenigvuldigen dan gezonde cellen, en daardoor gevoeliger zijn
voor
stralingschade.
Voor meer informatie: Zoek op o.m. de begrippen kanker,
radiotherapie,
brachytherapie, chemotherapie, oncologie en kijk bij KWF
kankerbestrijding.
Omdat het bedrijf waar ik werkte apparatuur voor
brachytherapie maakt kan ik
het natuurlijk niet laten om dat te vermelden: Nucletron is nu Elekta
Raspberry Pi
De Raspberry
Pi is
een volwaardige PC ter grootte van een creditcard met een
kostprijs van
een tientje of 5, geïntroduceerd begin 2012. Je draait er een
Linux-achtig Operating system op (M$ Windows kan niet). Er
zijn
al diverse toepassingen gecreëerd voor audio / media-server
toepassingen.
Er zijn / komen meer van zulke zeer krachtige en uiterst
goedkope computertjes op de markt, en ik voorzie een hausse aan
toepassingen.
Ik heb een Banana-pi met een SATA poort en GB Ethernet in
gebruik als file- en web server.
RCA
Radio Corporation of America. Groot Amerikaans concern op het
gebied van
elektronica. RCA heeft in de loop der tijd een aantal standaards
gesteld
op het gebied van audio techniek.
De RCA stekker kennen we ook als Cinch of Tulp
stekkers. Meest gebruikte signaal connector in huiskamer audio
techniek.
Receiver
Combinatie van een Versterker en een FM-tuner. Soms ook
middengolf en lange golf
ontvanger. Er is een beperkte mogelijkheid om andere apparaten
zoals CD-speler
aan te sluiten.
Vroeger noemden we zo'n ding een radiotoestel, maar bij de
receiver worden geen
luidsprekers meegeleverd.
Er is een trend dat vooral "receivers" met de mogelijkheid van
"Dolby Surround" komen.
Ik heb die combinatie nooit begrepen. Ik wil wel video's of
TV-films met Dolby
Surround Sound bekijken/beluisteren, maar geen radio
programma's.
Recensent
Iemand die een deskundige en onafhankelijke beoordeling geeft
van een of ander product.
(Zo zouden we het willen)
In de High-end hifi-wereld zijn zowel deskundigheid als
onafhankelijkheid
schaars. Het auditief beoordelen van apparatuur wordt veelal als
doorslaggegevend aangevoerd, ook als er op grond van technische
eigenschappen
geen of slechts uiterst geringe auditieve verschillen mogelijk
zijn
(bijvoorbeeld bij kabels)
Zelfs daar waar er klankverschillen mogelijk zijn gebeurt het
testen zelden
"blind" door een luisterpanel, maar bijna altijd door de
recensent
alleen en thuis.
Het verhaal gaat meestal zo: Beschrijving volgens de fabrikant
folders, Een
sitcom verhaal over wat de recensent allemaal meemaakte met dit
ding (altijd
beter dan wat 'ie al in huis had), Enkele willekeurig gekozen
muziekfragmenten
die beluisterd zijn en die niemand anders kent, een onbeduidend
minpuntje, want
anders lijkt het verhaal niet objectief, en een uitgebreide
lijst van apparatuur
waarmee "getest" is, zodat de recensent kan etaleren wat voor
dure
spullen dat 'ie al in huis heeft, want dat is nu eenmaal de
graadmeter voor je
competentie.
Een recensent van elektronische audio apparatuur hoeft blijkbaar
geen snars van
elektronica te weten, evenmin als van de perceptie mogelijkheden
van het
menselijk gehoor, de fysica van het geluid, de akoestiek en
microfoontechnieken,
want dan zou 'ie wel eens kritisch kunnen worden ten opzichte
van het pseudo
technisch gebrabbel dat nog al eens in de glimmende foldertjes
of op het web
staat.
En kritiek betekent hier dat de adverteerders van humbug spullen
boos worden en
dat kost inkomsten voor het betreffende tijdschrift.
Ter vergelijking: Van een muziek recensent verwacht ik kennis op
academisch nivo
van de muziek/kunstgeschiedenis, muziektheorie, partituurlezen,
uitvoeringspraktijken, interpretaties, enz.
Rechtuit
Een ouderwets type radio ontvanger voor AM, waarbij het
ontvangen signaal zonder
frequentie omzetting versterkt en gedetecteerd wordt. Er zijn
geen comerciele
uitvoeringen van dit type ontvanger op de markt.
Tegenhanger: Super heterodyne ontvanger, of superhet.
Reciprook
Omgekeerd. In de wiskunde: de reciproke waarde van X is 1/X.
In de elektronica bedoelen we vaak eigenschappen die omkeerbaar
zijn. Zo zijn
bijv. de eigenschappen van antennes reciprook. Een gerichte zend
antenne heeft, indien als ontvang
antenne gebruikt, die zelfde richting gevoeligheid.
Ook transformatoren zijn reciprook. Je kunt de primaire en de
secondare
verwisselen (wel rekening houden met de spanningen en de
stromen) en dan
gedraagt 'ie zich precies eender.
Versterkers, bijvoorbeeld zijn meestal niet reciprook. Als je op
de uitgang van
een versterker die 10 x versterkt een signaal zet zul je op de
ingang meestal
niet een tiende terugvinden.
Red Book
De door Sony en Philips ontwikkelde standaard voor de audio CD
is vervat in een
boek met een rode kaft.
Deze standaard beschrijft de methode waarop het signaal is
vastgelegd op de CD,
met name ook de fout-detectie en reparatie techniek die daarbij
hoort.
De CD-ROM en -(re)writable, de CD-I en de DVD zijn afgeleid van
het Red Book, en
worden beschreven in anders gekleurde boeken. Voor de SACD zal
er ook wel zo'n
boek bestaan.
Redundantie
Lett: Overtolligheid. Meer informatie versturen dan strikt nodig
is.
We gebruiken redundantie vooral bij digitale systemen voor het
versturen of
vastleggen van informatie. Als je dat op een slimme manier doet
kan de
informatie veel betrouwbaarder overgebracht worden. Bij de
muziek-CD wordt bijv.
minder dan 10 % extra informatie meegestuurd, maar daarmee is
het wel mogelijk
om veruit de meeste fouten die bij het afspelen kunnen ontstaan
perfect te
repareren.
Bij zo goed als alle digitale transmissie technieken wordt
redundantie gebruikt
om de betrouwbaarheid van de overgedragen informatie te
verifieren of te
corrigeren.
Bij het analoog opslaan of overdragen van informatie zijn er zo
goed als geen
mogelijkheden voor fout detectie c.q. fout-reparatie.
Reed - Solomon
code, encryption
Een techniek die o.m. bij de audio-CD gebruikt wordt om
foutcorrectie te
verwezenlijken.
Aan elk digitaal sample (bij de CD een bepaalde groep van
samples) worden enkele
extra bits toegevoegd, op een zodanige manier dat er bij het
afspelen niet
alleen gedetecteerd kan worden of er een fout opgetreden is,
maar ook welk bitje
er fout was. Het oorspronkelijke sample kan zodoende exact en
volstrekt
onmerkbaar gerepareerd worden.
Er zijn wel beperkingen aan de correctie mogelijkheden: Als er
in het totaal van
sample + extra info slechts 1 bitje fout is kan dat altijd
perfect gerepareerd
worden. Bij twee bits fout kan er niet altijd gerepareerd
worden, maar wel
altijd gezien worden dat er een fout was. Bij meer dan twee bits
fout is er een
gerede kans dat de fout onontdekt blijft.
Bij het CD-systeem wordt er dan ook mede een Interleave
techniek gebruikt, waardoor een opeenhoping van foute bitjes
(door bijv. een
stofdeeltje) verspreid wordt over een groot aantal samples die
dan ieder slechts
1 fout bitje hebben.
Regelversterker
Apparaat waarmee volume- en klank regeling mogelijk is. Meestal
ook de keuze van
de signaalbron.
Regio code
Regio code is een systeem om bij DVD's te voorkomen dat je bijv.
een in de USA
gekochte DVD in NL afspeelt. Nederlandse spelers zouden zo'n DVD
moeten
weigeren.
Het systeem is inmiddels alom gekraakt en je kunt overal DVD
spelers kopen die
alle regio codes accepteren.
Rein, reine stemming
Een manier om een toetsinstrument zoals een piano of een
klavecimbel te stemmen,
zodat belangrijke toon-intervallen zoals de quint en de terts de
zuivere
frequentie verhouding van 2:3 en 4:5 hebben. Het probleem
hierbij is dat zo'n
instrument slechts in enkele toonaarden gebruikt kan worden,
want de andere
klinken vals, c.q. het instrument moet opnieuw gestemd worden om
in andere
toonaarden te kunnen spelen. Met de uitvinding van de
gelijkzwevende
stemming is dit probleem doorgaans bevredigend opgelost. Zie het
artikel over deze
materie dat me toegestuurd werd.
Resonantie,
resonantie frequentie
Resonantie is het verschijnsel dat iets meetrilt. De
Resonantie-frequentie is de
frequentie waarop zo'n ding graag meetrilt.
Bij luidsprekers is de resonantie frequentie een belangrijk
gegeven,
aangezien
ze bij frequenties onder de R-frequentie nagenoeg geen geluid
meer
afstralen, en de R-frequentie erg sterk weergeven. 1 van de
uitdagingen bij het ontwerpen van luidsprekerkasten is dan ook
om zulke
resonaties te vermijden of te onderdrukken.
Resolutie
Lett: Oplossend vermogen. In de (digitale) audio techniek
bedoelen we meestal
het aantal bitjes waarmee een signaal gecodeerd is. Bij het
CD-systeem is dat
bijv. 16 bit. D.w.z. dat het analoge signaal in ruim 65000
verschillende nivo's
opgedeeld wordt.
RGxxxx
Waarbij xxxx een twee, drie of viercijferig nummer is.
Het gaat om een min-of-meer gestandaardiseerde aanduiding van
een type coax
kabel.
Via de website epanorama kun je uitvinden wat het precies
betekent.
Rheostat, rheostaat
Ouderwetse benaming van een potentiometer = regelbare weerstand.
Rho, griekse letter ρ of Ρ
De kleine griekse letter rho wordt in
de elektrotechniek gebruikt om de soortelijke
weerstand van een materiaal aan te geven.
De ρ wordt uitgedrukt in Ohm-meter,
oftwel de weerstand van een kubus van 1
kubike meter van het betreffende materiaal, gemeten tussen twee
tegenover elkaar
liggende vlakken. Verondersteld wordt dat die vlakken
aangesloten zijn met een
materiaal dat geen weerstand heeft.
In de natuurkunde wordt de ρ ook wel
gebruikt voor de soortelijke massa
(soortelijk gewicht, in verhouding met dat van water)
RIAA
Record Industry Association of America. Een organisatie van de
Amerikaanse
platenmaatschappijen.
M.b.t. HiFi hebben ze o.m. een frequentie correctie systeem
vastgelegd voor
vinyl platen.
Alle vinyl platen worden gesneden met wat extra versterkte hoge
tonen. Bij de
weergave moet dit op de juiste wijze verzwakt worden, zodat de
muziek weer
klopt, maar de ruis verzwakt is.
De RIAA curve definieert hoe dit moet gebeuren.
Er zijn kantelfrequenties op 50, 500 en 2120 Hz.
N.B. Platen van vóór ca. 1960 en zeker bij 78 toeren platen
kunnen opgenomen
zijn met afwijkende karakteristieken.
Richteffect
Bij luidsprekers wordt het geluid doorgaans sterker in een
bepaalde richting
gestuurd, naarmate de frequentie hoger is. E.e.a. hangt erg
samen met de
afmetingen van de straler (meestal de conus of de dome) ten
opzichte van de
golflengte die bij de betreffende frequentie hoort.
E.e.a. heeft te maken met een paar wetjes in de natuurkunde die
aangeven dat een
straler die klein is t.o.v. de golflengte ALTIJD rondom straalt.
Stralers die
groot zijn t.o.v. de golflengte kunnen gericht zijn. (maar dat
hoeft niet per
se)
Voor bassen (100 Hz = 3 meter) is bijna iedere luidpreker+kast
klein t.o.v. de
golflengte. Voor lage tonen hebben luidsprekers dan ook geen
richteffect, ze
stralen in alle richtingen ongeveer evenveel geluid af.
Bij middentonen (1000 Hz = 30 cm) worden de richteffecten al
merkbaar.
Bij nog hogere frequenties (6 kHz = 5 cm) is het gebied waarin
het hoog nog goed
gehoord wordt vaak sterk beperkt.
E.e.a. kan er toe leiden dat de z.g. "sweet spot" erg klein
wordt.
Een belangrijk aspect bij het ontwerpen van luidsprekers en
-kasten is dan ook
om voor het midden en het hoog die richteffecten te beperken.
Dat kan door
ervoor te zorgen dat het stralend oppervlak kleiner wordt bij
toenemende
frequentie: vandaar de dome tweeter voor het hoog. De grote hoek
waaronder dome
tweeters stralen komt dus niet door de bolvorm, maar door de
kleine doorsnede.
De bolvorm zorgt slechts voor stijfheid.
Richting effect
Er wordt hier en daar beweerd dat (luidspreker) kabels een
richting effect
zouden hebben of dat door langdurig gebruik zouden krijgen.
D.w.z. dat als je de
kabel andersom legt er een ander geluid zou ontstaan.
Zulke beweringen zijn klinklare onzin. Er bestaat bij
elektrische kabels geen
enkel mechanisme dat zoiets zou rechtvaardigen.
Rimpel,
Rimpelspanning,
Rimpelstroom
In het voedingsdeel van een elektronisch apparaat wordt de
wisselspanning van
het lichtnet gelijkgericht en afgevlakt d.m.v. condensatoren
(elco's)
Er blijft altijd een beetje rimpelspanning over en het periodiek
bijladen van de
elco's veroorzaakt een rimpelstroom.
De ontwerper van een voedings schakeling moet er voor zorgen dat
de
rimpelspanning voldoende klein blijft, en dat de rimpelstroom
alleen in het
voedingscircuit loopt en niet ook door andere delen van het
apparaat kan lopen.
Ringkern,
Ringkern transformator.
(De kern van) een transformator die gewikkeld is op een
ringvormige kern van
ijzerband.
Alternatief: de E-kern trafo
De ringkern trafo is -bij gelijk vermogen- duurder maar is
kleiner en heeft een
geringer uitwendig magneetveld.
De ringkerntrafo heeft vaak een grote inschakelstroom. (het
licht knippert even
als je zo'n apparaat inschakelt) In sommige apparaten wordt er
een speciaal
circuit gebruikt om de inschakelstroom te beperken.
Ringtong
Een ringvormig dingetje dat aan het einde van een draad of kabel
gemonteerd kan
worden. (meestal crimp-verbinding)
Hiermee kan de draad netjes aangesloten worden op een schroef of
een draadeind.
Het nadeel van de ringtong is dat de schroef of moer geheel los
moet voor het
maken of losnemen van een verbinding. Bij de vorkklem of eng.
"spade"
hoeft dit niet.
Rinkel, rinkeltjes
Eigenschap van versterkers en filters.
Kleine, uitstervende resonanties of oscillaties bij zeer hoge
frequenties. Het
verschijnsel is te zien op een oscilloscoop als het te testen
circuit
aangestuurd wordt met een blokgolf met voldoend korte stijgtijd.
Meestal is er niets aan de hand, maar bij eindversterkers wijst
het wel op
potentiele stabiliteits problemen.
Rip, Rippen
van het Eng: losscheuren. Het copieren van een CD of DVD naar je
harddisk. De
vergelijking gaat niet goed op, want het blijft natuurlijk
gewoon op het
origineel staan.
Rise Time
Zie Stijgtijd.
RMS
Afkorting van Root-Mean-Square, Wortel uit het Gemiddelde van de
Kwadraten. Een
meetmethode voor het echte effectieve vermogen.
Veel eenvoudige meetinstrumenten meten bij wisselstroom of
-spanning in feite de
gemiddelde waarde of de piek-waarde. Ze zijn echter allemaal
geijkt in
effectieve waarde, maar die ijking is alleen correct voor een
zuiver sinusvormig
signaal. Bij andere golfvormen treedt er een meetfout op.
Alleen meetinstumenten waar op staat "TRUE RMS" houden ten alle
tijde
rekening met de golfvorm.
Zie ook: effectieve waarde.
Soms wordt het uitgangs vermogen van een eindversterker
opgegeven in "watts
RMS continu" Dit is de meest "eerlijke" opgave. Andere
mogelijkheden zijn "piek vermogen" of "muziek vermogen" Bij
de zelfde versterker levert dit een groter getal op, maar daar
heb je niets aan.
"Piek vermogen" is vaak 3 x het RMS vermogen, en "Muziek
vermogen" vaak 6 x het RMS vermogen.
RoHS
Restriction
of Hazardous Substances.
Een stukje Europese
wetgeving dat het gebruik van potentieel gevaarlijke stoffen
aan banden
legt. Voor de elektronica industrie is het belangrijkste
gevolg dat er geen lood
meer gebruikt mag worden in soldeerverbindingen.
Het meest in het oog springende alternatief voor het klassieke
lood-tin-soldeer
is een zilver-tin legering.
Overigens, veel elektronische onderdelen worden al jarenlang
met loodvrij
vertinde aansluitdraden of pootjes geleverd. Nieuw is dat ze
nu ook bestand
moeten zijn tegen de hogere temperatuur die bij de loodvrije
soldeerprocessen
nodig is.
Ruimtelijkheid
De mate waarin we in het weergegeven stereo geluid de
akoestiek van de opname
ervaren en de ruimtelijke opstelling van de instrumenten
kunnen identificeren.
De ruimtelijkheid wordt vooral bepaald door de manier van
opnemen (microfoon
opstelling en mixage) Belangrijkste factoren zijn de
verschillen in tijd en
volume tussen het directe en het indirecte geluid en tussen
het geluid uit de
linker en de rechter luidspreker.
In een concertzaal komt het directe geluid via de kortste weg
naar de
luisteraar. Het indirecte geluid is 1 of meer keren weerkaatst
tegen plafond of
wand. Het is meestal zwakker en in ieder geval enkele
10-tallen milliseconden
later.
Met je elektronische apparatuur thuis kun je hier niets meer
aan doen. Alleen de
eigenschappen en de opstelling van de luidsprekers, en de
akoestiek van de kamer
hebben hier invloed op.
Ruis,
Witte ruis, Roze ruis, Blauwe ruis, 1/f-ruis,
één-over-F-ruis
Zie het hoofdstuk over ruis.
Ruisafstand, ruisvloer
Het ruisnivo dat aanwezig is als er geen signaal overgebracht
wordt. Het wordt
meestal uitgedrukt in dB, maar het is niet
altijd duidelijk ten opzichte van wat. (De dB is een
verhoudingsmaat)
Bij een CD-speler zal men meestal de volle uitsturing van de
CD als referentie
gebruiken. Je mag dan -96 dB verwachten bij het afspelen van
een CD (dat is de
principiele ruisafstand van het CD-systeem) maar men geeft ook
vaak getallen van
-110 tot -130 dB. Dat is dan de ruis die uit de CD-speler komt
in de pauze
tussen twee nummers, of als er geen CD in zit.
Die -96 dB hoor je al nooit, dus die -110 is helemaal
onhoorbaar. Zie ook het
begrip Dynamiek
Rumble
Een onregelmatig stommelend geluid (lage tot zeer lage
frequenties) Komt vooral
voor bij het weergeven van vinylplaten.
Het vindt z'n oorzaak in trillingen die het aftast element
bereiken van
buitenaf, vanuit de aandrijfmotor, onregelmatigheden in de
lagering van de
draaitafel, hobbels in de plaat en musici die meestampen met
de muziek of de
metro die toevallig onder de concertzaal doorging tijdens de
opname..
Afgezien van de laatste 2 hebben CD's en andere digitale media
er geen last van.
Rush-in current
Zie Inschakelstroom
Ruststroom
De stroom die in een (klasse AB of B) eindversterker door de
eind
transistoren/buizen loopt als het volume nul is. Een te kleine
ruststroom is de
oorzaak van Cross-over vervorming of
overneemvervorming.
Zie Versterkerklassen